Vaak staat de strategie van een bedrijf (van bovenaf opgelegd) op gespannen voet met de diepgewortelde gewoonten van de bedrijfscultuur. Organisaties onderschatten hoezeer de effectiviteit van een strategie afhangt van de bedrijfscultuur.
Een strategie die haaks staat op de bedrijfscultuur is gedoemd te mislukken. Cultuur overtreft de strategie. Altijd.
Vijf principes voor cultuurverandering.
1. koppel strategie en cultuur
Managers, CEO’s en teamleiders worstelen vaak al jaren met culturele onverzettelijkheid, zonder zich ooit volledig te concentreren op de vraag: waarom willen we onze cultuur veranderen? Ze koppelen hun gewenste cultuur niet duidelijk aan hun strategie en bedrijfsdoelstellingen.
Niet zelden werd aan mij een hele waslijst met gewenste (culturele) eigenschappen gepresenteerd: samenwerkend, innovatief, het nemen van risico's, gericht op kwaliteit enzovoort. Kernwaarden, merkwaarden, allemaal heel belangrijk. Maar heb je het over culturele waarden, dan moet het resoneren bij de mensen én kloppen met de strategie.
Culturele waarden moeten iets zeggen over hoe je je zou willen gedragen als bedrijf. In interactie met klant en collega. En 'samenwerken' is te vaag. Je kunt niet elke dag met iedereen de hele tijd samenwerken, en dat samenwerken an sich nodig is om iets te bereiken is evident. Kortom: de lijst is vaak te lang en de items te vaag om aan te pakken. Op cultuurniveau.
Dus. Scherper maken. Kiezen. Koppel ze aan je doelstellingen. En maak het concreet.
2. Focus op een paar gedragsveranderingen
Mensen willen geen verandering. We veranderen ons gedrag het liefste niet, zelfs niet in het licht van overweldigend bewijs dat we dat wel zouden moeten doen. Verandering is moeilijk.
Pick your battles.
Waar begin je? Observeer eerst het gedrag dat er heerst en stel je voor hoe mensen zouden handelen als jouw bedrijf op zijn best zou zijn. Vooral als hun gedrag de bedrijfsdoelstellingen zou ondersteunen. Vraag leidinggevenden en managers : 'Als we de bedrijfscultuur hadden die we gezamenlijk nastreven, wat voor soort nieuwe gedragingen horen daar dan bij? En in hoeverre sluiten die aan op de strategie die we hebben gekozen? En welk ingesleten gedrag zou dan verdwijnen? '
3. Eer de sterke punten van de bestaande cultuur
Het is verleidelijk om stil te staan bij de negatieve eigenschappen van je cultuur, maar elke bedrijfscultuur is ook een product van goede bedoelingen. De cultuur is voortdurend in beweging en evolueert op onverwachte manieren. Daar zitten ook goede dingen bij. Als er relevante (actieve) gedragingen zijn die illustreren dat mensen erin geloven, kunnen ze het bedrijf nog steeds van dienst zijn. Erkenning van de pluspunten van de bestaande cultuur zal er ook toe leiden dat grote veranderingen minder ‘top-down-opgelegd’ voelen.
4. Integreer informele interventies
Terwijl nieuw gedrag wordt gepromoot, dat mensen bewust maakt van hoe ze de strategische prestaties van het bedrijf beïnvloeden, moeten formele benaderingen - zoals nieuwe regels, werkwijzen en processen – worden geïntegreerd met informele interacties.
Dit is écht een voorwaarde voor succes. Geen ontkomen aan.
Bij cultuurinterventies geven de meeste bedrijfsleiders de voorkeur aan formele, commerciële onderdelen en negeren ze de informele, meer emotionele kant van de organisatie. Dat werkt dus niet. Ze passen bevoegdheden, rollen, processen en IT-systemen aan, maar zien informele mechanismen over het hoofd, zoals: netwerken, belangengroepen, feestcommissies, collegiale gesprekken, rituelen en 'de wandelgang'.
5. Meet en bewaak culturele evolutie
Tenslotte is het essentieel om de culturele vooruitgang in elke fase van de gewenste cultuurverandering te meten en te volgen. Evaluaties dienen zich te richten op: zakelijke prestaties, nieuw gedrag, mijlpalen (vergeet ze niet te vieren!) en onderliggende overtuigingen. ‘Metingen’ stellen leidinggevenden in staat om terugval te herkennen, de koers waar nodig bij te sturen en tastbaar bewijs van verbetering te verzamelen.
Cultuur bestaat altijd tússen mensen. Mensen zijn voortdurend in beweging en veroorzaken zelf verandering. Elke verandering heeft impact. Cultuur is een tijdelijke landingsplaats temidden van veranderingen en systemen. De huidige cultuur geeft handvatten en informatie over de betekenis die mensen en teams gezamenlijk aan zaken en gebeurtenissen geven. Het ontleden en begrijpen van cultuur is nodig om positieve veranderingen in gang te zetten. Inzicht en helderheid als basis voor verandering.
Meer weten over cultuur, verandering en leiderschap? Ik help je graag verder.